Bir yıl evvel Londra’da dünyaca ünlü Harrods Mağazasının tam karşısında 30 metreye yakın vitrini olan bir yer dikkatimi çekmişti.
Yeni bir mağazanın hazırlanmakta olduğu anlaşılıyordu ve Londra’daki Türk yatırımcıların dilindeydi.
Önüne bir inşaat perdesi çekilmişti.
Üzerinde fesli bıyıklı bir amblem vardı.
Yanında da bir yazı:
“Hafız Mustafa…”
YILLIK KİRASI 1 MİLYON POUND OLAN DEVASA MEKAN
Adını birinci kez duyuyordum. Oysaki çok eski bir Türk şekerleme markasıymış.
İnceleyip üzerine bir yazı yazmıştım.
İki hafta evvel Londra’ya gittiğimde baktım açılmış.
İçi tıklım tıklım doluydu.
Özel olarak gidip gezdim. İzlenimlerimi ilerde yazacağım.
Buradaki yatırımcılardan öğrendiğime nazaran yılda 1 milyon pound kira ödüyorlarmış.
HARRODS’UN YAN KÖŞESİNDE İKİNCİ BİR TÜRK TATLICISI
Ancak bu defaki gidişimde yeni bir isim daha keşfettim.
Yine Harrods mağazasının çabucak yan köşesinde bir diğer Türk şirketini ismi vardı.
“Cafer Erol…”
Onun ismini daha evvel işitmiştim ve çok merak ediyordum.
Kadıköy Balıkçılar Pazarı’ndaki mağazalarının ismini çok duymuştum.
CHARLIE’NİN ÇİKOLATA FABRİKASINI HATIRLATAN YILBAŞI IŞIKLARI
Özellikle yılbaşı sırasında inanılmaz bir mağaza vitrini yapıyorlarmış. Gidenler anlata anlata bitiremiyordu.
Fotoğraflarını gördüm.
New York’un Beşinci Caddesinde dev bir oyuncakçı mağazasının yılbaşı süslemesi üzere insanı alıp hayaller dünyasına götüren bir vitrindi.
Onun fotoğraflarına bakarken çok sevdiğim Willy Wonka sinemalarını hatırlamıştım.
JOHNNY DEPP VE TIMOTHEE CHALAMET’NİN WILLY WONKA’SI
Hani evvel Tekrar Wilder‘ın sonra Johnny Depp’in ve son olarak da Timothee Chalamet’nin oynadığı “Charlie’nin Çikolata Fabrikası” sinemaları gelmişti aklıma.
Roald Dahl’ın romanından çekilen sinemaların Willy Wonka karakteri benim hayal dünyamda özel bir yere sahip.
Meğer onlar da tekrar Londra’da yeniden Knightsbridge üzere en varlıklı semtte, hem de tekrar Harrods çabucak köşesinde 850 metre genişliğinde bir şekerleme eserleri yeri açmışlar.
FINANCIAL TIMES’A BAHİS OLACAK İKİ TÜRK TATLI DÜKKANI
Bence Financial Times, Wall Street Journal üzere iktisat gazetelerinin, Forbes, Bloomberg üzere mecmua ve kanalların çok hoş işleyebileceği bir mevzu.
En varlıklı yerde karşılıklı iki Türk şekerleme markası.
İkisi de tıklım tıklım dolu.
Londra’da bu “Tatlı merakı” nereden kaynaklanıyor? Şekerle ilgili giderek daha fazla ihtar varken, tıklım tıklım dolu bu büyük mağazalar ne manaya geliyor?
PASKALYA DEVRİNDE BALIKÇILAR ÇARŞISINDA BİR TÜRK DÜKKÂNI
Kimdir bu Cafer Erol’u sahipleri…
Arkasında nasıl bir vizyon vardır çok merak ettim ve cuma günü kalkıp Kadıköy Balıkçılar Pazarı’ndaki dükkâna gittim.
Bu hafta Paskalya periyodu.
Dükkâna daha girerken sol tarafındaki rengârenk Paskalya süslemesi dikkatimi çekti.
BİRDEN ANNEMİN KAHRAMANLAR’DAKİ PASKALYA YUMURTALARINI HATIRLADIM
Paskalya bir Hristiyan bayramı.
Ama birden hatırladım ki, çocukluğumda İzmir’in Kahramanlar Mahallesi’nde benim Hacı Babaannem ve beş vakit namaz kılan annem de Paskalya vakti soğan kabuğuna sarıp kırmızı yumurta haşlardı ve bunu komşulara dağıtırdık.
Sonradan öğrendim ki Türkiye’nin birçok yerinde de kutlanırmış.
KASTAMONU GİDEREK İLGİMİ DAHA ÇOK ÇEKİYOR
“Cafer Erol” 1807 yılında kurulmuş bir “Tatlıcı dükkânıymış.”
Ailenin kökeni Kastamonu…
Bende güya bütün tatlıcılar Gaziantep kökenlidir üzere bir izlenim vardı.
Meğer Hacıbekir de Kastamonu kökenli bir şekerleme markasıymış.
Kastamonu’yu çok merak etmeye başladım.
Bu yıl çok sevdiğim ve üzerine yazı yazdığım “Mukadderat” sinemasının çekildiği Cide ilçesi çok hoşuma gitmişti.
İBERICO JAMBONU TADINDAKİ KASTAMONU PASTIRMASININ YÜKSELİŞİ
Bir de komşum sayesinde son yıllarda Kastamonu pastırmasını keşfettim.
Çok ince çekilmiş ve hafif pastırmayı İberiko Hamon’u kadar sevdim.
Tabi ithal Çin eserleri nedeniyle bedelini çok daha âlâ anladığımız Taşköprü sarımsağını da Kastamonu hesabına eklemem gerekir.
SARAYIN HELVAHANESİNDE YETİŞMİŞ TATLICI AİLE
İlk dükkanlarını 1807’de İstanbul’da Eminönü’nde açmışlar.
Ancak ailenin şekerleme ile tanışması 1700’lere gidiyor.
Dedeler, Saray’ın helvahane, şekerhane ve tatlıhane kısımlarında çalışmaya başlamışlar.
“Erol” soyadını, Cumhuriyetle birlikte Soyadı Kanunu çıktıktan sonra almışlar.
AİLENİN DÖRDÜNCÜ VE BEŞİNCİ JENERASYONU İŞBAŞINDA
Bugün şirketin başında ailenin beşinci jenerasyonu oturuyor.
1965 yılında idaresi Nurtekin Erol alıyor.
1992’de ise ailenin yeni jenerasyonundan oğlu Hakan Erol katılıyor.
Hakan Erol Yeditepe Üniversitesi mezunu. Bir mühlet İngiltere’de de eğitim yapmış.
Yani artık idarede ailenin iki jenerasyonu birlikte çalışıyor.
Bugün Türkiye’de 10 mağazaları var.
Bunun dışında biri Londra, öteki Bakü’de iki dış mağazaları daha kurulmuş.
YILBAŞI, RAMAZAN VE SEVGİLİLER GÜNÜ KILIK DEĞİŞTİREN BİR MAĞAZA
Aslında mağaza olağan vakitlerde dışardan bakıldığında çok dikkati çekecek bir yer üzere durmuyor.
Ancak yılın muhakkak vakitlerinde bu mağaza kılık değiştiriyor ve sokağın değil, semtin cazibe merkezi haline dönüşüyor.
Onları bütün dünyaya tanıtan özellikleri üç vitrin.
Birincisi Yılbaşı vitrini.
İnsanı şaşırtacak kadar rengarenk.
PASKALYA’DA ESKİ İSTANBUL RUMLARI
Yılbaşı’nda önünde metrelerce kuyruk oluşuyor. İnsanların bir kısmı yalnızca yeri görmeye geliyor.
İkincisi Ramazan ayında o vitrin tam manasıyla İstanbul geleneklerine uygun renkleniyor.
Üçüncüsü Sevgililer Günü’nde.
Bunlar kadar olmasa da Paskalya’da da küçük bir süsleme yapılıyor.
İstanbul’dan Yunanistan’a göç etmiş çok sayıda Rum müşterisi oluyormuş Paskalya vakti da.
20 YIL EVVEL YALNIZCA 6 ÇEŞİT ESER VARDI
İlk dikkatimi çeken vitrinlerdeki eser çeşitliliğiydi.
Sayamayacağım kadar tatlı ve şekerleme eseri görünüyordu.
Oysa evvelce bu türlü bir şekerleme ve tatlı dükkanında beş altı bilemediniz 10 çeşit eser olurdu.
Hakan Erol, “Bundan 20 yıl öncesine kadar eser sayımız çok sonluydu. Bunlar, “Akide şekeri, karamela, lokum, ezme, hamur tatlıları ve çikolatadan” ibaretti.
BUGÜN VİTRİNLERDE 25 ANA KATEGORİDE 800 FARKLI ÜRÜN
Peki bugün?
“Bu mağazada 25 ana eser kümesinden 800’e yakın çeşitli eser var.”
800 başka tatlı ve şekerleme eseri?
Bu çağın pazarlamadaki en büyük kanunu…
Niş taleplere karşılık vermek.
Düşünsenize, artık acılı ve tuzlu çikolata var.
SİRKELİ CİPSİN TÜKETİCİ PROFİLİ
Ama bunun en çarpıcı örneği cips.
Bundan 15 yıl öncesinde cips denince aklımıza yalnızca bir tek patates cipsi gelirdi.
Bugün acılı, tatlı, sirkeli, zencefilli, aklınıza gelebilecek her türlü baharatlı eser var.
Ayrıca mısır ve havuç cipslerini de unutmamak lazım.
İLGİNÇ BİR GELİŞME : DUBAİ ÇİKOLATASINA TALEP AZALIYOR
Konu çeşitlenmeye gelince tabi aklıma son günlerin en moda eseri geldi.
Dubai çikolatası…
Siz de yapıyor musunuz dedim.
Yapıyorlarmış. Fakat bana hoş bir haber verdi.
Dubai çikolatasına talep düşmeye başlamış.
Sevinmedim desem palavra olur.
Çünkü ben hiç sevmedim ve çok ağır buldum daima.
Ama Amerikan Birleşik Devletleri pazarı ise tam bilakis yükseliyormuş.
NİŞANTAŞINDAN GÜNDE 1000 DUBAİ MUHALLEBİSİ
Buna karşılık Hafız Mustafa’nın farklı bir Dubai çikolatası kıssası var.
Onlar Dubai Çikolatası yerine “Dubai muhallebisi” yapmışlar.
Siyah ve beyaz çikolatadan iki farklı çeşidi var.
Dubai çikolatasına talep düşerken, buna talep ise yükseliyormuş.
Sadece İstanbul Nişantaşı mağazalarında günde 1000 adet Dubai muhallebisi satıyorlarmış.
Ayrıca her gün motosiklet kuryesi ile 400 adet de konutlara servis ediliyormuş.
TATLININ SINIFSAL SOSYOLOJİSİ VAR MI
Böyle yerlerde he pop sosyolog damarım kabarıyor.
Acaba “Tatlının sınıfsal bir sosyolojisi var mıdır?”
Yani hangi gelir kümesi hangi tatlıyı yer? İşçiler neyi, burjuvalar neyi tercih eder?
Hangi gelir kümesinde beşerler tatlıyı daha çok tüketir, hangisi daha az.
GALATAPORT’UN MÜŞTERİSİNİN YÜZDE 90’I ORTA DOĞULU
İlginç bir müşteri profili anlatıyor:
(•) “Galataport’taki mağazamızın yüzde 90’ı Orta Doğu kökenli müşterilerimiz. Onlar daha çok ikramlık lokum alıyor.
(•) İstinye Park’taki müşterimizin yüzde 50’si Orta Doğu kökenli, yüzde 30’u Türk, yüzde 20 de öteki ülkelerden.”
BAKÜ’DE ÇİKOLATA ÇEYİZ SANDIĞINA GİRDİ
Ya Bakü mağazası?
Orada çikolata çok yüklü eserlere talep çok yüklü.
Azerbaycan müşterisi değişik bir kültürel profile sahip.
Cafer Erol çikolataları Çeyiz sandığına girmiş.
Azeri müşteri büyük paket ve ambalajlı eseri tercih ediyor.
Ramazan ayında eser çeşitlerine güllaç ve şerbetli tatlılar ekleniyormuş.
LONDRA YILBAŞI IŞIKLARINI ARALIK’TA YAKIYOR BİZ KASIM’DA
Londra’daki mağazayı Ali Murat Soydan ve Fatih Koca isimli iki ortakla birlikte açmışlar.
180 milyon TL’ye yakın bir yatırım yapmışlar.
Tabii o mağazanın en büyük kozu Yılbaşı süslemesi olacak.
İngilizler Yılbaşı süslemeleri ve ışıklarını aralık ayında başlatıyor.
Onlar 1 Kasım’dan itibaren başlıyorlarmış.
BU YILBAŞI HARRODS VİTRİNİ GÖLGEDE KALABİLİR
Görmedim lakin şayet Kadıköy’deki üzere yaparlarsa, eminim Harrods’un yılbaşı süslemesini gölgede bırakabilir.
Bu da bir markayı farklılaştırma bakımından çok başarılı bir strateji.
Böyle mevzuları konuşmak çok hoşuma gidiyor.
BENCE KNIGHTSBRIDGE’IN İKİ TÜRK TATLICISI İÇİN BİR BELGESEL YAPILMALI
Çünkü iktisatta her işin çok enteresan bir sosyolojisi var.
Şunu söyleyerek bitireceğim yazıyı.
Londra’nın en varlıklı semtinde, dünyaca ünlü lüks mağaza Harrods’un yanında ve karşısında açılan bu iki Türk tatlıcısı bence bir belgesel yapılmaya kıymet.
Haber televizyonlarının yöneticisi olsam yapacağım birinci iş bu olurdu.
İkisi de çok başarılı şirketler.
HAFIZ MUSTAFA EUROSTAR’LA PARİS’E BAKLAVA GÖTÜRME FİZİBİLİTESİ YAPIYOR
Hafız Mustafa geçen hafta Dubai’deki beşinci dükkanını açtı.
Londra’da 3 bin metrekare tatlı üretim merkezi kurmuş.
Şu sıralar Paris’te bir yer açmayı düşünüyorlar.
Londra’da üretilen tatlıyı, Eurostar treni ile Manş Denizi’nin altından birebir gün Paris’teki mağazanın vitrinine koymanın fizibilitesini yapıyorlar.
Türk tatlı kesiminin bu tatlı rekabetini yazmaya devam edeceğim.
Ertuğrul Özkök
Kaynak: ODA TV
Bir yanıt bırakın